A R C H I E F  Plant van de maand 2000

Plant van de maand april 2000.

Een struik om op te eten



Wat is er lekkerder dan een eigen tuin of balkon. Heerlijk in het zonnetje zitten tussen het groen, de fluitende vogeltjes en de dartelende vlinders. Helemaal genieten is het als er allemaal gezonde lekkernijen aan de planten groeien. Een struik die al deze heerlijkheid aantrekt is de Ribes. Er zijn veel, totaal verschillende struiken met de naam Ribes. De ene soort kenmerkt zich met volle bloemtrossen, de ander geurt heerlijk en de derde heeft goed smakende bessen. De witte, de rode, de zwarte en de kruisbes zijn ook allemaal Ribesstruiken. Deze Ribes is daarom Plant van deze Maand.


Bessendragers passen in elke tuin of balkon. In pot of in de volle grond, op het terras of op zestien hoog, overal vinden ze een plekje. De bessendragers zijn uitstekend compact te houden. De oogst loopt van de rode en witte bes duurt lang, wel van juli tot oktober. De kruisbes (Ribes uva-crispa) kan al eerder worden geoogst, zelfs al vanaf eind mei. De vruchten zijn dan halfrijp en geschikt voor verdere verwerking tot bijvoorbeeld compote. Voor lekkere zoete vruchten die direct van de struik eetbaar zijn, moet wat langer worden gewacht. Ze zijn namelijk het zoetst vanaf half juli. De kruisbes blijft doorgaans beperkt tot 1 m. De meeste andere bessen worden de helft groter. De struik groeit mooi breed en als hij vol bessen hangt, stoelen de takken helemaal uit. De snoei mag na de vruchtdracht mag vrij rigoureus zijn. Er hoeven slechts enkele hoofdtakken te blijven zitten. Dit om het oogsten in het komende seizoen tussen de gestekelde takken te vergemakkelijken. De bloemetjes van de kruisbes verschijnen al in april. Last van late, lichte nachtvorsten heeft hij niet. Nattigheid is heel wat anders. Een kruisbes wenst dan ook een lichte, doorlatende grond, die overigens wel in de zomer voldoende vochtig is.


Rood, wit …
De rode en witte aalbessen komen van Ribes rubrum. Er zijn veel verschillende rassen, vooral van de rode aalbes. Een gangbare indeling van de rassen is naar oogsttijd. Wanneer diverse rassen bijvoorbeeld in een haag staan, kan gedurende een hele lange tijd dagelijks vers fruit van eigen haag worden geplukt. Behalve de oogsttijd verschillen ook de smaak van de vrucht en de opbrengst per ras. Een goed gesnoeide, volwassen aalbessenstruik kan in één jaar 5 tot 7 kg vruchten opleveren. Op het balkon, waar uiteraard minder plaats is dan in een ruime tuin, is het vroege ras 'Jonkheer van Tets' een uitstekende keus. De takken van deze bessenstruik kunnen namelijk zeer goed tussen de stangen van de balustrade heen worden gevlochten. Een middelvroege ras als 'Rolan' en het late ras 'Roodneus', doen het uitstekend in pot én in de volle grond.

Voor een goede vruchtdracht moet de plant in de zon staan. Anders worden de vruchten niet zoet. Verder is een net nodig om vogels op afstand te houden. Witte aalbessen worden veel minder snel door vogels gegeten. Dus wie geen zin heeft in netten en andere vogelwerende maatregelen, plant gewoon 'Witte Parel' of het later oogstbare ras 'Blanka'.


… en zwart.
De zwarte bes (Ribes nigrum) brengt per volwassen struik tot 6 kg vruchten op. Die bessen laten zich verwerken tot bijvoorbeeld sap, likeur of gelei. In tegenstelling tot de meeste andere planten mag de zwarte bes iets dieper worden geplant dan zijn oorspronkelijke plantdiepte. Hierdoor komen namelijk van onderuit veel meer nieuwe krachtige scheuten, en dat heeft weer meer bloei en meer vruchten tot gevolg. Goede rassen zijn 'Black Reward' en 'Öjebyn'.

Ribes verdient niet puur het oneerbiedige karakter van productiegewas. Vol met lange trossen rode balletjes is deze fiere struik een lust voor het oog. Op stam heeft u helemaal iets bijzonders in huis.


KADER:
De jostabes is een vreemde eend in de bijt. Deze plant met de moeilijke naam Ribes nidrigolaria is namelijk een kruising tussen onder andere een zwarte aalbes en een kruisbes. Van de 'moedersoorten' heeft hij vele goede eigenschappen meegekregen. Deze forse struik levert jaarlijks zonder moeite 5 kg grote zwarte bessen op. De struik is in alle opzichten vrij groot: dus niet alleen de bessen zijn bovenmaats, maar ook het blad, de takdikte en de hoogte. Als vier (ongestekelde) hoofdtakken aangehouden worden, is de opbrengst het hoogst. Als bijkomend voordeel is de jostabes voor veel ziekten (meeldauw, zuilroest en galmijt) ongevoelig. De bestrijding van ziekten en plagen kan daardoor goeddeels achterwege blijven.


PLANT VAN DE MAAND; 2000

Archief

back        top        next

[homepage] [ontwerp] [aanleg] [onderhoud] [Overzicht website]